Poribesh Siksha by Dr. Dilip Kalita and Hemamoni Das is a comprehensive Environmental Studies textbook for Class 11 students, aligned with the NEP 2020-based syllabus adopted by the Assam State School Education Board (ASSEB). Published by Mahaveer Publications, this book serves as an essential resource for students of Arts, Science, and Commerce streams.

The book covers key environmental concepts such as:

• Ecosystems and biodiversity

• Natural resources and conservation

• Pollution and sustainable development

• Human-environment interactions

• Climate change awareness and environmental ethics

It is written in simple, engaging language with activities, case studies, and practical examples tailored to the local environmental context of Assam and India. Ideal for value-based and applied learning, this textbook empowers students to understand and act on environmental issues as responsible citizens.প্ৰথম অধ্যায়ঃ ............................................................. ৩৫ পৰিচয়েৰ সাধাৰণ ধাৰণা পৰিচয়েণ ঃ পৰিচয়েৰ অৰ্থ, গুৰুত্ব, আদিগ কথা আৰু সূত্ৰ, পৰিচয়েণ শিক্ষা ঃ কাৰ্য, সূত্ৰ ইত্যাদি, সমাহাৰ, পৰিচয়েণ শিক্ষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা |

দ্বিতীয় অধ্যায়

দ্বিতীয় অধ্যায়ঃ ............................................................ ৩৬ পৰিস্থিতি তন্ত্ৰ ধাৰণা ঃ বাতৰ বিন্যা আৰু পৰিস্থিতি তন্ত্ৰ অৰ্থ, পৰিচিতি, ধৰণ হাৰু তীব্ৰা, যদ্যা শুংঘৰণ, যদ্যা জীৱ আৰু বাণিক তৱ, পৰিস্থিতৰ পৰিবল |

তৃতীয় অধ্যায়

তৃতীয় অধ্যায়ঃ ............................................................. ৮০-৯২ জীৱ বৈচিত্ৰ্য আৰু ইয়াৰ সংৰক্ষণ ঃ জীৱ বৈচিত্ৰ্য অৰ্থ, বিভাগত, প্ৰকৃতি আদি; পৰিস্থিতি তন্ত্ৰ বৈচিত্ৰ্যতা; জীৱ-বৈচিত্ৰ্যৰ উৎকৰ্ষ; জীৱ বৈচিত্ৰ্যৰ গতি ভঙ্গুৰ; জীৱ বৈচিত্ৰ্য সংৰক্ষণ |

চতুৰ্থ অধ্যায়

চতুৰ্থ অধ্যায়ঃ ............................................................. ৯৮-৯৭ প্ৰাকৃতিক সম্পদ ঃ প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ ধাৰণা, প্ৰকাৰ ঃ নৱীকৰণযোগ্য আৰু অনৱীকৰণযোগ্য প্ৰাকৃতিক সম্পদ; প্ৰাকৃতিক সম্পদ সংৰক্ষণ; ভাৰতৰ বনিজ সম্পদ, বনজ সম্পদ, জলজ সম্পদ; (উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চলৰ প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ ওপৰত কৰিব লাগে)

পঞ্চম অধ্যায়

পঞ্চম অধ্যায়ঃ ............................................................. ৬৮-১০২ পৰিৱেশ প্ৰদূষণ ঃ প্ৰদূষণৰ সংজ্ঞা; বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ প্ৰদূষণ পানী প্ৰদূষণ, বায়ু প্ৰদূষণ শব্দ প্ৰদূষণ আৰু ভৌম আৰাজিনৰ দ্বাৰা হোৱা পৰিৱেশ প্ৰদূষণ ঃ কাৰণ গৰম ইত্যাদি প্ৰভাৱ

ষষ্ঠ অধ্যায়

ষষ্ঠ অধ্যায়ঃ ............................................................. ১০০-১০১ সামাজিক সমস্যাবিলী আৰু পৰিৱেশ বহনক্ষম উন্নয়ন ঃ ৰাষ্ট্ৰ ঃ বহনক্ষম উন্নয়ন গৰিবী, বনাঞ্চল বিৱৰণ আৰু সংৰক্ষণ, বাণিজিৰ পানী সংৰক্ষণ, পৰিৱেশ আৰু স্বাস্থ্য, পত্ৰগিনি নিয়ন্ত্ৰণ বিলাসপূৰ্ণা, জনসংখ্যা দৰিদ্ৰতা আৰু শিক্ষা | সেউজ গৃহ প্ৰভাৱ আৰু বিউৰুটি উমাৰ ওদৰশী, জনসংখ্যা বৃদ্ধি, অত্যাধিক বন অবয়ম, অত্য বৃষ্টি |

অতিৰিক্ত একক

দ্বিতীয় একক ঃ দৰেণীৰ বিবৰাবণা ঃ দাৰিনীৰ আৰু সাধাৰণতা নম্বৰ ১০ ............ ১০২-১৪২ দ্বিতীয় একক ঃ পল সূবনৰা নম্বৰ ১০ .......................................... ১৪২-১৫৬

পৰিশিষ্ট